Tarih Bilimine Giriş

Tarih Nedir : Geçmişte yaşamış insan topluluklarının yaşadığı olayları yer-zaman,sebep-sonuç ilişkisi içinde objektif olarak belgelere dayanarak inceleyen bilim dalıdır.

Olay : Kısa zamanda ortaya çıkan,başlangıç veya bitiş tarihi belli olan her türlü gelişmedir.
          Örneğin; Malazgirt Savaşı, Karlofça Antlaşması...
Olgu : Uzun süreli,başlangıç veya bitiş tarihi belli olmayan gelişmelerdir.
          Örneğin; Anadolu'nun Türkleşmesi, Türkiye'nin Çağdaşlaşması...

Tarih Biliminin İlkeleri

• Deney ve gözlem yapılamaz.
• Tarihi bilgiler değişebilir.
• Objektif olunmalı.
• Yer-zaman , sebep-sonuç belirtilmeli.
• Dönemin şartlarında değerlendirilmeli.

Tarih Biliminin Yöntemi

1) Tarama (Kaynak Arama):
Birinci Elden Kaynak: Tarihi olayın yaşandığı döneme ait her türlü bulgu ve belgedir.
İkinci Elden Kaynak: Birinci elden kaynaklar kullanılarak oluşturulan eserlerdir.

2)Tasnif (Sınıflandırma):
Konu: XX. Yüzyıl Tarihi,Fetret Devri,Orta Çağ Tarihi...
Mekan: Avrupa Tarihi,Ankara Tarihi,Orta Asya Tarihi...
Zaman: Kültür Tarihi,Dinler Tarihi,Sanat Tarihi...

3)Tahlil (Çözümleme):
Sınıflandırılan bilgilerin araştırma için yeterli olup olmadığına,nesnelliğine bakılır.

4)Tenkit (Eleştiri):
Dış Tenkit: Kaynağın kapağındaki bilgilerin gerçekliliği,sahteliği,doğruluğu araştırılır. (Örneğin;basım tarihi, yayınevi, yazarı, orijinalliği vb.)
İç Tenkit: Kaynağın içindeki bilgilerin güvenilirliği araştırılır.

5)Terkip (Sentez):
Ortaya çıkarılacak eserin yazıya geçirilme aşamasıdır.

12 Hayvanlı Türk Takvimi

Türklerin Kullandığı Takvimler

12 Hayvanlı Türk Takvimi: Güneş yılı esaslıdır. Kök Türkler,Uygurlar, Çinliler,Tibetliler tarafından kullanılmıştır.Yıllar hayvan ismiyle belirtilmiştir.


Hicri Takvim: Ay yılı esaslıdır. Kameri takvim olarak da bilinir. Hz. Ömer zamanında oluşturulmuştur.Hicret başlangıçtır.

Celali Takvim: Güneş yılı esaslıdır. Ömer Hayyam tarafından Büyük Selçuklu hükümdarı Melikşah'ın isteği ile hazırlanmıştır.

Rumi Takvim: Güneş yılı esaslıdır. Ekonomik işlerdeki karışıklıkları gidermek amacıyla Osmanlı Devleti tarafından Hicri takvimin yanında 1677 yılından itibaren kullanılmaya başlanmıştır.

Miladi Takvim: Gregoryen takvim olarak da bilinir. Güneş yılı esaslıdır. Hz. İsa'nın doğumu başlangıç kabul edilir. Türkiye 1 Ocak 1926 itibariyle kullanmaya başlamıştır.

Tarih Yazıcılığının Gelişim Süreci

Heredot

1) Hikayeci (Rivayetçi) Tarih Yazıcılığı: Tarihi olaylar aktarılırken yer ve zaman belirtilir ancak olaylar arasında neden-sonuç ilişkileri kurulamaz ve yorum yapılmaz. Öncüsü 'Tarihin Babası' Heredot'tur.

2)Öğretici (Pragmatik) Tarih Yazıcılığı: Kişiler ve olaylar ilgi çekici bir biçimde anlatılarak milli duyguların geliştirilmesi , geçmişten ders çıkarılması hedeflenir. Sadece başarılardan, zaferlerden bahsedilir, yenilgilerden bahsedilmez. Objektif değildir. Temsilcisi Thukididis'dir.

3)Araştırmacı (Bilimsel) Tarih Yazıcılığı: 19. yüzyıldan itibaren gelişen bu tarih yazıcılığında olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurulur,belgelere göre objektif bir bakış açısıyla tarihsel gelişmeler değerlendirilir.

Tarihe Yardımcı Bilim Dalları

1-Coğrafya:  Yeryüzü Bilimi
2-Arkeoloji:  Kazı Bilimi
3-Antropoloji:  Irk Bilimi
4-Etnografya: Kültür Bilimi
5-Kronoloji: Zaman Bilimi
6-Paleografya: Eski Yazı Bilimi
7-Epigrafya: Kitabe Bilimi
8-Filoloji: Dil Bilimi
9-Diplomatik: Siyaset Bilimi
10-Nümizmatik (Meskukat): Para Bilimi
11-Heraldik: Arma Bilimi
12-Sosyoloji: Toplum Bilimi
13-Karbon 14: Yaş Bilimi
14-Onomatoloji: Yer adları Bilimi